Analiza spraw karnych. Udział detektywa w umorzonych sprawach

Sprawy karne i towarzyszące im widmo pozbawienia wolności to kwestie bardzo delikatne. Wyroki zapadające na karnych procesach w sporej części są dla strony pokrzywdzonej lub oskarżonej nie do zaakceptowania. Dodatkowo towarzyszące sprawom karnym emocje i stres sprawiają, że osobom, których sprawa dotyczy, wiele okoliczności może umknąć. Gdy w naszym odczuciu wymiar sprawiedliwości i pomoc prawna zawiodły, warto zwrócić się po pomoc do detektywa.

Jaka jest podstawa prawna działań prywatnego detektywa w sprawach karnych?

Zgodnie z prawem, aby zostać detektywem, konieczne jest zdobycie licencji detektywistycznej. Kandydatom ubiegającym się o licencję stawiany jest szereg wymogów, takich jak m.in. pełna zdolność do czynności prawnych, odbycie specjalistycznego szkolenia, uzyskanie pozytywnej opinii komendanta Policji czy zdolność psychiczna do wykonywania czynności detektywistycznych, potwierdzona badaniami lekarskimi. Biorąc pod uwagę delikatne okoliczności, z jakimi przychodzi detektywom się mierzyć, również tymi w sprawach karnych, ustawodawca uregulował ich profesję Ustawą o usługach detektywistycznych z dnia 6 lipca 2001 roku.

Jak głosi art. 2 ust. 1 pkt. 6 ustawy, detektyw ma prawo „zbierać informacje w sprawie, w której toczy się postępowanie karne, postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe albo inne, jeżeli w toku postępowania można zastosować przepisy prawa karnego”. Ponadto, aby podejmowane przez detektywa działania w związku ze sprawą karną były zgodne z prawem, w myśl art. 25 tejże ustawy zobowiązany jest poinformować o zawartej z klientem umowie organ prowadzący postępowanie.

 
W jaki sposób prywatny detektyw zbiera informacje w sprawie?

Materiał dowodowy zbierany przez prywatnego detektywa można wykorzystać zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i podczas procesu w sądzie. Zbierane przez detektywa dowody pozwalają stwierdzić prawdziwość określonego faktu, co z kolei umożliwia skuteczne dochodzenie swoich praw przed organami państwowymi. Mimo obowiązku informowania organu prowadzącego postępowanie detektyw prowadzi „śledztwo”, czyli czynności detektywistyczne równolegle i niezależnie od policji czy prokuratora. Zgodnie z ustawą o usługach detektywistycznych dowody nie mogą być zdobywane z rażącym naruszeniem prawa – w przeciwnym razie nie zostaną dopuszczone.

Prywatni detektywi korzystają ze wszystkich dostępnych źródeł, od internetu i mediów społecznościowych, poprzez archiwa różnych instytucji i dostępne rejestry państwowe, aż po obserwację osoby podejrzanej, jej nawyków, najczęściej odwiedzanych przez nią miejsc czy rozmowy z osobami z jej otoczenia. W odróżnieniu od policjantów prywatni detektywi, wbrew pozorom, niekiedy są w stanie pozyskać znacznie więcej informacji od ludzi, ponieważ ci chętniej zwierzają się i otwierają przed osobami postronnymi, aniżeli przed policjantami.

Choć prywatny detektyw nie ma takich uprawnień jak organy ścigania, to może obligować policjantów i prokuratora do podejmowania określonych czynności śledczych, jak pozyskiwanie zapisów monitoringu miejskiego czy bilingi telefoniczne – dodaje nasz rozmówca z biura detektywistycznego Detektywi w Koszalinie.

Jakie działania w sprawach karnych podejmuje detektyw?

Katalog spraw karnych, w których detektyw podejmuje działania, pozostaje otwarty. Najczęściej są to przestępstwa drogowe, sprawy dotyczące osób zaginionych (szczególnie, jeżeli istnieje podejrzenie, że osoba zaginiona mogła zostać pozbawiona życia) oraz poważne przestępstwa kryminalne i gospodarcze. W przeciwieństwie do organów ścigania, detektyw przyjmuje zlecenie niezwłocznie po zaistnieniu tragicznych zdarzeń i traktuje je priorytetowo, przez co jest znacznie bardziej zaangażowany, skupiony i istnieje nikłe prawdopodobieństwo, że jakakolwiek okoliczność nie zostanie przez niego zauważona.

Na pomoc biura detektywistycznego możemy liczyć niezależnie od tego, czy jesteśmy ofiarami przestępstwa, czy przedmiotem nieuzasadnionych podejrzeń popełnienia przestępstwa. Detektyw, po rozpoznaniu sprawy, planuje i przeprowadza czynności mające na celu zdobycie materiałów potwierdzających nasze stanowisko. Zebrane materiały mają charakter dokumentów prywatnych, jednak biuro detektywistyczne może sprawić, aby zostały przekształcone przez policję w dokumenty procesowe.

Dlaczego warto zlecić biuru detektywistycznemu analizę umorzonej sprawy karnej?

Coraz częściej zdarza się, że ofiara przestępstwa nie zgadza się z wyrokiem w sprawie, bądź postępowanie w jej interesie zostało umorzone. Z drugiej strony równie często mamy do czynienia z sytuacją, gdy osoba bezpodstawnie oskarżona zostaje skazana, przez nierównowagę sił na sali sądowej, na której rozstrzyga się o jej winie. Zazwyczaj, gdy z jednej strony jest Państwo, a z drugiej strony nieporadny obrońca. Ponadto w wielu przypadkach świadkowie obrony są dyskredytowani, świadkowie oskarżenia zastraszani, poprawność procedur śledztwa daleka od doskonałości, a wiarygodność opinii biegłych wątpliwa. Detektyw może przeprowadzić szczegółową analizę zakończonego postępowania, nawet jeżeli zapadł w danej sprawie prawomocny wyrok. Często zdarza się, że detektyw wychwytuje subtelne błędy popełniane przez organy ścigania lub ujawnia nowe ślady i dowody, które w postępowaniu, z różnych przyczyn, zostały pominięte, a które zaważyły na wyniku procesu.

Oprócz zbierania materiału dowodowego detektyw ma także możliwość analizowania materiału we współpracy z ekspertami i niezależnymi laboratoriami kryminalistycznymi. Ponadto policjanci i prokuratorzy nierzadko prowadzą wiele różnych spraw jednocześnie, przez co mogą nie traktować ich priorytetowo i wykonywać swoich działań z należytą starannością. Dodatkowo często mamy do czynienia z sytuacją, gdy olbrzymi stres i negatywne emocje towarzyszące osobom będącym stronami sprawy karnej, uniemożliwiają im wskazanie wszystkich okoliczności. Wiele z nich przypomina im się dopiero po zapadnięciu wyroku, wówczas detektyw może je pomyślnie zweryfikować i zmienić sposób, w jaki sprawa zostanie ostatecznie rozstrzygnięta.

Jak wybrać detektywa do pomocy w sprawie karnej?

W pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy wybrane przez nas przedsiębiorstwo detektywistyczne wpisane jest do Rejestru działalności regulowanej w zakresie usług detektywistycznych MSWiA, dostępnego jako rejestr przedsiębiorstw detektywistycznych. Po drugie czy prowadzący sprawę detektyw posiada licencję detektywistyczną, bowiem to on osobiście kiedyś może wystąpić w charakterze świadka. Certyfikaty potwierdzające kompetencje detektywa to jednak nie wszystko – równie ważne jest udokumentowane doświadczenie służbowe lub zawodowe, ilość przeprowadzonych pomyślnie śledztw i czas działania w branży. Warto również zasięgnąć opinii znajomych, którzy uprzednio korzystali z usług danego detektywa, a dopiero na koniec sprawdzić rekomendacje w internecie.

Istotnym czynnikiem podczas wyboru detektywa jest czas pracy. Jeżeli jest on dla nas dostępny przez cały czas, nie w wyznaczonych godzinach, oznacza to, że należycie zajął się naszą sprawą i jest w nią zaangażowany. W przypadku spraw karnych warto wybrać takie biuro detektywistyczne, w którego szeregu znajdują się detektywi wywodzący się z policji, znający zakres i sposób realizowania czynności podejmowanych przez organy ścigania. W przypadku spraw gospodarczych, gdzie istnieje wielkie zagrożenie milionowymi stratami, najlepszymi w tym zakresie specjalistami są detektywi – byli policjanci z pionu do walki z przestępstwami gospodarczymi.