Czym jest dożywocie?

Dożywocie jest jedną z form umowy cywilnoprawnej, która dotyczy zbycia własności nieruchomości oraz przekazanie jej nabywcy w zamian za utrzymanie do końca życia. Często porównuje się je z darowizną, jednak zazwyczaj to właśnie umowa o dożywocie jest korzystniejsza dla obu stron. Umowa powinna być sporządzona u notariusza, w innym wypadku zostanie uznana za nieważną. Co zrobić, aby skorzystać z takiej formy przeniesienia własności?

Co to jest dożywocie?

Dożywocie to inna nazwa na umowę cywilnoprawną, która przenosi własność nieruchomości na rzecz jednej ze stron w zamian za dożywotnie zapewnienie utrzymania osobie zbywającej. W momencie przeniesienia własności, nieruchomość staje się obciążona prawem dożywocia. Prawo dożywocia jest niezbywalne, a wygasa dopiero po śmierci dożywotnika.

Osoba, która pozbywa się praw do nieruchomości, jest nazywana dożywotnikiem, natomiast osoba, która tę własność nabywa, jest nazywana nabywcą lub zobowiązanym. Nabywca zapewnia dożywotnikowi lub jego bliskiej osobie utrzymanie oraz opiekę. Co więcej, zbywcą może być jedynie osoba fizyczna, natomiast zobowiązanym może zostać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Przedmiotem umowy może być każda nieruchomość.

Nabywca zobowiązuje się przyjąć dożywotnika jako domownika, zapewnia mu miejsce zamieszkania, ubranie, artykuły spożywcze, światło, a także odpowiednią pomoc medyczną oraz pielęgnowanie w czasie choroby. Na własny koszt organizuje również pogrzeb, który będzie równy innym miejscowym zwyczajom.  

Kto może sporządzić umowę o dożywocie?

Umowa dożywocia powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Prawo dożywocia może zostać ujawnione wyłącznie w księdze wieczystej. Warto więc udać się do notariusza, aby sporządził taką umowę. Na terenie Szczecina specjalizuje się w tym kancelaria notarialna Doroty Szuman-Krzych znajdująca się w dzielnicy Prawobrzeże.

Trzeba pamiętać o tym, że brak umowy w formie aktu notarialnego skutkuje uznaniem jej za nieważną. Wysokość taksy notarialnej, jaką może pobrać prawnik, jest uzależniona od wartości nieruchomości. Kwoty reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku.

Umowa dożywocia jest często porównywana z darowizną. Dożywocie nie jest jednak zaliczane na schedę spadkową, czyli nie ma możliwości, aby dało podstawy do rozpoczęcia dochodzenia roszczeń o zachowek. W obu przypadkach będzie jednak potrzebne zaświadczenie wydane przez właściwy Urząd Skarbowy o uregulowaniu podatku od spadków i darowizn.