Czym jest inwentaryzacja środków trwałych?

Konieczności przeprowadzania inwentaryzacji środków trwałych, zgodnie z ustawą o rachunkowości, podlegają podmioty prowadzące pełne księgi rachunkowe. Nieprzestrzeganie przepisów prawnych, które obejmują m.in. sposoby wykonywania inwentaryzacji oraz obowiązek dotrzymywania terminów, może skutkować poważnymi konsekwencjami karno-skarbowymi. Opisujemy, na czym polega inwentaryzacja środków trwałych oraz jakie są sposoby jej przeprowadzania.

Na czym polega inwentaryzacja środków trwałych?

Inwentaryzacja środków trwałych zawiera spis wszystkich trwałych składników majątkowych firmy, do których zalicza się przede wszystkim nieruchomości, pojazdy lecz także maszyny czy urządzenia użytkowane podczas codziennego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ponadto obejmuje ona tzw. inwentarz żywy, jakim są zwierzęta hodowlane.

Jest ona przeprowadzana zazwyczaj ostatniego dnia każdego roku obrotowego. Ustawa dopuszcza jednak wybór innego terminu, jednak jej początek musi nastąpić nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a jej zakończenie – nie później niż 15 dnia roku następnego – mówi ekspert z firmy Akint.

W zależności od specyfikacji posiadanych środków trwałych, istnieje możliwość rzadszego dokonywania inwentaryzacji (m.in. w przypadku maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie). Ważne jest jednak, aby dokładnie zorientować się, co na ten temat mówią przepisy prawa.

Sposoby inwentaryzacji środków trwałych

Inwentaryzację środków trwałych można przeprowadzić na 3 sposoby, a są to:

• spis z natury – czyli najczęstsza metoda inwentaryzacji, która polega na dokładnym przeliczeniu składników mierzalnych oraz policzalnych,
• potwierdzenie sald – obejmuje dwustronne potwierdzenie stanów księgowych pasywów oraz aktywów pomiędzy wierzycielami, kontrahentami i dłużnikami. Metoda ta stosowana jest w przypadku, kiedy własne środki trwałe znajdują się w innych firmach czy przedsiębiorstwach,
• weryfikacja stanu ewidencyjnego – sposób stosowany do inwentaryzacji środków, do których dostęp jest utrudniony. Polega na porównywaniu informacji w księgach rachunkowych lub inwentarzowych z danymi w dokumentach źródłowych.

Inwentaryzację środków trwałych można przeprowadzić zarówno samodzielnie, jak i przy pomocy profesjonalnej firmy. Z łatwością znaleźć można również specjalne programy, które znacząco ułatwiają jej wykonanie.

Niezależnie od sposobu – ważne jest, aby pamiętać o obowiązujących terminach, a także o precyzji podczas przeprowadzania procesów inwentaryzacyjnych. Niewywiązanie się z obowiązku przedstawienia aktualnego stanu firmy może wiązać się bowiem z wysoką karą grzywny.