Czym jest zachowek i komu przysługuje?

Zachowek to termin, który pojawia się w dziedzinie prawa spadkowego i może być skomplikowany dla osób, które nie są prawnikami. Jest to część spadku, przysługująca ustawowo określonym osobom – dzieciom i małżonkowi zmarłego. Warto znać podstawowe informacje na ten temat, aby w razie potrzeby móc skorzystać z tego prawa lub wiedzieć, jakie uprawnienia mają osoby, które dziedziczą. Wyjaśniamy najważniejsze kwestie w poniższym artykule.

Czym jest zachowek?

Zachowek to część spadku, przysługująca ustawowo określonym osobom w przypadku dziedziczenia. Stanowi minimalną wartość, którą spadkobiercy muszą otrzymać niezależnie od treści testamentu. Pracownik Kancelarii Prawnej Complex w Oławie mówi:

Jest to zabezpieczenie pewnych praw spadkowych dla osób, które mogą być pominięte w testamencie. Nie jest to pełna wartość spadku, ale jej pewna część. Ile dokładnie wynosi, zależy od kilku czynników, takich jak liczba spadkobierców czy wartość pozostawionego majątku.

Komu przysługuje zachowek?

Zgodnie z polskim prawem, zachowek przysługuje tylko niektórym członkom rodziny osoby zmarłej. Są to przede wszystkim dzieci i małżonek. Nie mają natomiast prawa do zachowku wnuki ani krewni w linii bocznej. Jeśli w chwili śmierci zmarłego żyją dzieci lub małżonek (lub oboje), to każde z dzieci otrzymuje połowę wartości zachowku. Natomiast małżonek zmarłego otrzymuje jedną czwartą wartości zachowku. Jeżeli dzieci zmarłego nie żyją, ale żyje małżonek, to otrzymuje on połowę wartości zachowku.

Warto zauważyć, że zgodnie z prawem spadkowym zachowek przysługuje tylko wtedy, gdy testator nie wyraził w testamencie innej woli co do podziału majątku. W przypadku, gdy istnieje testament i spadkobiercy nie posiadają prawa do zachowku, to podział majątku odbywa się zgodnie z ustaleniami testamentu. Istnieją sytuacje, w których osoby te mogą skorzystać z innego typu uprawnień lub otrzymać inny rodzaj ulgi podczas dziedziczenia. Warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże w wyjaśnieniu wszystkich szczegółów.

Jakie są uprawnienia osób, które mają prawo do zachowku?

Osoby, którym przysługuje prawo do zachowku, mogą żądać wypłaty części spadku. Warto jednak zaznaczyć, że nie mają one prawa do określenia konkretnej rzeczy, która ma być im przekazana – zachowek jest bowiem częścią wartości spadku. Co ważne, osoby te mogą skorzystać ze swojego prawa do zachowku dopiero wtedy, gdy zostały pozbawione dziedziczenia na mocy testamentu lub nie zostały w nim wymienione.