Gdzie szukać pomocy przy sprawie rozwodowej?

Prowadzenie sprawy rozwodowej jest obciążające i trudne bez wsparcia kancelarii adwokackiej, która specjalizuje się w prawie rodzinnym. Warto pamiętać, że w ramach rozwodu, który z założenia całkowicie odmienia sytuację prawną współmałżonków, konieczne jest załatwienie spraw z wielu różnych obszarów. Odpowiedniego rozwiązania wymagają kwestie związane z opieką nad dziećmi, ewentualnymi alimentami, ale także podziałem majątku.

Dlaczego pomoc adwokata podczas procedury rozwodowej może się okazać nieodzowna?

Okoliczności, które skłaniają do wystąpienia o rozwód, na ogół łączą się z silnymi emocjami, a sama decyzja nie zawsze przychodzi łatwo. Niezależnie od przyczyny, dla której małżonkowie rozważają rozpoczęcie procedury rozwodowej, jej poszczególne etapy wymagają rozwagi oraz racjonalnego przeanalizowania swojej sytuacji. Kluczowe będzie dobre rozpoznanie wszystkich możliwości, jakie się z nią wiążą oraz sprecyzowanie oczekiwań, uświadomienia sobie możliwości prawnych oraz konsekwencji wykorzystania poszczególnych sposobów postępowania. O ile najważniejsze kwestie dotyczące swoich motywacji, oceny emocjonalnej i moralnej zaistniałego stanu rzeczy należą wyłącznie do osób zainteresowanych, o tyle wyjaśnienie całej sprawy od strony prawnej oraz wskazanie istniejących opcji, jak również konsekwencji ich wyboru należą do adwokata, do którego najlepiej będzie zwrócić się po poradę oraz wsparcie na kolejnych etapach całej procedury. Warto pamiętać, że dla osób, które mają zamiar wystąpić o rozwód samodzielne przygotowanie odpowiedniej strategii, znalezienie potrzebnych dowodów czy nawet samo sporządzenie pism procesowych będzie bardzo trudne i zmniejsza szanse zakończenia sprawy po ich myśli

– wyjaśnia przedstawiciel Kancelarii Adwokackiej Adwokaci Piotrowscy, specjalizującej się m.in. w prawie rodzinnym i prowadzeniu spraw rozwodowych.

Warto pamiętać, że udzielenie rozwodu nie jest automatyczne, nawet w sytuacji, w której obie strony są zgodne co do tego, że chcą go otrzymać. O takiej możliwości zawsze decyduje skład orzekający, który bada wszystkie okoliczności sprawy, a gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci – kieruje się przede wszystkim ich dobrem. Orzeczenie rozwodu wymaga wystąpienia odpowiednich przesłanek. W konkretnej sprawie musi dojść do rozkładu pożycia małżeńskiego, który jest zupełny i ma trwały charakter. Oznacza to, że w ocenie sądu, małżonków nie łączą już żadne wspólne sprawy, np. nie prowadzą oni jednego gospodarstwa domowego i nie utrzymują kontaktów, a zanik więzi i charakter istniejących relacji nie pozwala przypuszczać, że sytuacja ulegnie zmianie.

Przeczytaj również: Czy sąd może nie orzec o rozwodzie?

Cała procedura rozwodowa wymaga złożenia odpowiednio przygotowanego pozwu oraz stawiennictwa osobistego lub przez ustanowionego w sprawie pełnomocnika na odbywających się rozprawach. Prowadzenie niezbędnego w takich przypadkach postępowania może być przyspieszone i uproszczone, jeżeli małżonkowie dojdą do porozumienia w kluczowych kwestiach oraz będą prezentować w nich zgodne stanowisko np. co do faktu rozkładu pożycia czy złożenia w pozwie i odpowiedzi na pozew wniosku o nierozpatrywanie kwestii winy. Pomocne jest także wypracowanie wspólnego stanowiska co do kwestii opieki nad dziećmi.

Przeczytaj również: Sprawy rozwodowe, które wymagają pomocy adwokata

Nie można zapominać, że konsekwencje rozwodu są nieodwracalne i trwałe. Z chwilą zapadnięcia wyroku małżonkowie stają się dla siebie obcy, choć w zależności od sytuacji mogą mieć jeszcze wobec siebie obowiązki związane z wypłatą alimentów. Samo orzeczenie rozwodu, jeśli nie łączy się z ograniczeniem albo pozbawieniem praw rodzicielskich nie zmienia relacji między każdym z byłych małżonków a ich wspólnymi dziećmi, ani w kwestii istniejących praw i obowiązków, ani ewentualnego dziedziczenia.

Przeczytaj również: Prawa rodzicielskie a dobro dziecka w polskim prawie rodzinnym

Rozwód z orzekaniem o winie czy bez?

Jedną z ważniejszych kwestii, jakie muszą rozważyć małżonkowie, którzy podjęli decyzję o przygotowaniu pozwu rozwodowego, jest określenie czy będą wnosili o rozwód z orzekaniem o winie, czy też złożą wniosek o wyłączenie tej kwestii. Adwokat specjalizujący się w prawie rodzinnym i sprawach rozwodowych może doradzić, która z możliwości będzie bardziej korzystna w określonej sytuacji, w zależności od oczekiwań współmałżonka. Sąd może odstąpić od ustalania winy – a zatem wskazania, która z osób i w jakim zakresie przyczyniła się do rozkładu pożycia i zerwania więzi emocjonalnych i ekonomicznych między małżonkami – w sytuacji, gdy odpowiedni wniosek złoży zarówno strona występująca z pozwem, jak i pozwana w ramach odpowiedzi na pozew. Jeżeli takie oświadczenia stron nie pojawią się ani w treści pism procesowych, ani nie zostaną złożone przed sądem, z mocy obowiązujących przepisów będzie on rozpatrywał kwestie winy. Nie można jednak zapominać, że strony mogą zmienić swoje stanowisko w tej sprawie.

Sąd wydając wyrok rozwodowy w ramach sprawy z orzekaniem o winie, może wskazać, że całkowitą winę za rozkład pożycia ponosi jedno z małżonków. Skład orzekający może jednak również zdecydować, że winę ponoszą oboje małżonkowie albo określić, że żadne z nich nie przyczyniło się do powstania całej sytuacji w stopniu umożliwiającym wskazanie winy. Kwestia orzekania o winie ma fundamentalne znaczenie dla długości postępowania oraz możliwości obu stron w zakresie ubiegania się o alimenty od byłego małżonka. Rozwód z orzekaniem o winie wymaga przedstawienia dowodów potwierdzających winę poszczególnych osób lub jej brak. W ramach środków dowodowych mogą być przywoływane niemal dowolne materiały, a ich wiarygodność oraz dopuszczalność w każdym postępowaniu określa skład orzekający. Za dowody mogą zostać uznane dokumenty prywatne i urzędowe, nagrania audio i video, maile, wiadomości przesyłane z użyciem różnym metod komunikowania się, a także zeznania świadków oraz oświadczenia stron. Warto pamiętać, że konieczność przedstawiania dowodów łączy się nie tylko z kwestią ich zgromadzenia, ale również z dużym obciążeniem emocjonalnym związanym z ich prezentacją. Także w tym zakresie pomoc adwokata będzie więc nieoceniona.

Jeżeli chodzi o możliwości ubiegania się o alimenty, to w przypadku, gdy małżonkowie zostali uznani za współwinnych, niewinnych lub kwestia ta nie była badana, każde z nich ma możliwość wystąpienia z wnioskiem o przyznanie świadczenia alimentacyjnego. Będzie to jednak zasadne tylko wówczas, gdy pozywający znajdzie się w sytuacji niedostatku, a zatem nie będzie w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych. W grę wchodzą tu np. środki na zapłacenie czynszu, zakup żywności lub leków, a także opłacenie mediów – prądu, wody lub gazu – jak również zakupu opału. Pozew taki nie będzie jednak skuteczny, jeżeli były współmałżonek sam znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i byłoby to dla niego zbyt dużym obciążeniem lub wiązało się z niemożnością spełniania swoich obowiązków wobec osoby, z którą pozostaje aktualnie w związku małżeńskim albo swoich dzieci. Możliwość występowania z pozwem o świadczenie alimentacyjne w takiej sytuacji trwa przez okres 5 lat, choć z ważnych przyczyn czas ten może zostać przedłużony.

Jeżeli osoba wnosząca pozew o świadczenie alimentacyjne została uznana za niewinną, a współmałżonek za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, wówczas o alimenty możne się ubiegać bez konieczności wystąpienia niedostatku. Wystarczającą okolicznością będzie fakt, że sytuacja materialna pozywającego pogorszyła się wskutek rozwodu. Obowiązek alimentacyjny ze strony osoby uznanej za wyłącznie winną ma charakter dożywotni, wygasa jednak z chwilą, gdy osoba, na której rzecz przyznano alimenty, zawrze kolejny związek małżeński.

Rozwód a opieka nad dziećmi i prawo do kontaktów z nimi

Kolejną sprawą związaną z postępowaniem rozwodowych, której pomyślne zakończenie może wymagać wsparcia adwokata, jest kwestia władzy rodzicielskiej i opieki nad dzieckiem oraz możliwości kontaktowania się z nim rodzica, z którym dziecko nie będzie zamieszkiwało. W ramach wyroku rozwodowego sąd może zdecydować o pozostawieniu władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom albo ograniczeniu jej jednemu z nich lub wreszcie całkowitym jej pozbawieniu. Skład orzekający kieruje się w takich przypadkach wyłącznie dobrem dziecka i w sytuacji ograniczenia władzy jednego z rodziców może zdecydować o zakresie spraw, w jakich rodzice muszą dochodzić do porozumienia, a w jakich decyzje może podejmować wyłącznie rodzic sprawujący opiekę. Zwykle wspólne podejmowanie decyzji dotyczy zmian miejsca pobytu, wyboru ścieżki edukacyjnej czy zasad kontaktu z dzieckiem. Warto wspomnieć, że rodzice mogą dojść do porozumienia i przestawić sądowi wypracowany wspólnie plan opieki, który może zostać przez skład orzekający zaakceptowany lub w jakimś zakresie poprawiony, co zwykle ułatwia całe postępowanie.

Drugą ważną sprawą związaną z rozwodem w przypadku posiadania wspólnych dzieci są kwestie praw do kontaktów z dzieckiem. Obszar ten może zostać wyłączony z orzekania, jeżeli rodzice zgłoszą zgodnie taki wniosek. W przeciwnym razie sąd określi szczegóły związane z częstotliwością lub zakresem wzajemnych spotkań. W wyroku rozwodowym znajdą się wówczas obowiązujące terminy spotkań, wskazany będzie ich czas trwania oraz  miejsca, w jakich może do nich dochodzić. Sąd określi także, które z rodziców będzie zobowiązane do zapewnienia dziecku powrotu do miejsca stałego pobytu.

Małżonek, który będzie opiekował się wspólnymi dziećmi, ma możliwość wystąpienia o alimenty. Ponieważ obowiązek alimentacyjny wobec dzieci trwa do momentu, w którym będą one w stanie same łożyć na swoje utrzymanie, ze stosownym pozwem można wystąpić w dowolnej chwili. Warto pamiętać, że raz przyznane świadczenie może zostać zmienione, istnieje więc możliwość zwracania się do sądu o ich zwiększenie lub zmniejszenie, co wymaga jednak odpowiedniego uzasadnienia.

Rozwód a podział majątku wspólnego

Pomoc adwokata będzie też na ogół nieodzowna przy podziale majątku, zwłaszcza gdy ma on większą wartość i składa się ze sporej liczby składników. Podział majątku nie jest związany z samym uzyskaniem rozwodu i na ogół jest przeprowadzany w oddzielnym postępowaniu, choć istnieje teoretyczna możliwość, by zajął się tym również skład orzekający w sprawie rozwodowej. Przeprowadzenie podziału majątku jest spowodowane tym, że wraz z orzeczeniem rozwodu przestaje istnieć majątek wspólny, o ile między małżonkami nie została wcześniej zawarta umowa majątkowa tzw. intercyza, która wprowadziła rozdzielność majątkową.

Podział majątku nie musi być dokonywany przed sądem. Istnieje możliwość dokonania jego dowolnego podziału między małżonkami na drodze wynegocjowanego porozumienia. W przypadku, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość, będzie to jednak musiało być przeprowadzone przez spisanie aktu notarialnego. Taka procedura, choć wymaga wypracowania wspólnego stanowiska, jest jednak szybsza i pozostawia duży margines swobody w decydowaniu, które ruchomości i nieruchomości przypadną konkretnej osobie, a które będą nadal współwłasnością z odpowiednimi udziałami każdej z osób.

Jeżeli podział majątku będzie musiał zostać przeprowadzony na drodze sądowej, niezbędne będzie złożenie pozwu w sądzie rejonowym. Podział sądowy na ogół jest przeprowadzany w taki sposób, że każde z byłych małżonków otrzymuje równy udział. W niektórych sytuacjach będzie jednak możliwe odstępstwo od tej zasady, jeżeli istnieją po temu ważne powody, a jeden ze współmałżonków nie przyczyniał się w równym stopniu do pomnażania majątku wspólnego, choć miał taką możliwość. Wśród ważnych powodów uzasadniających taki wyjątek mogą się znaleźć różne zdarzenia np. uzależnienie od hazardu, substancji psychoaktywnych lub notoryczne zaciąganie pożyczek. Są zawsze oceniane przez sąd w konkretnej sprawie.

Sąd może dokonać podziału majątku na różne sposoby. Najprostszy podział polega na przekazaniu rzeczy w naturze, czyli takie rozdzielenie poszczególnych składników, by każde z byłych małżonków otrzymało dobra o równej łącznej wartości. Inną możliwością, jest przekazanie rzeczy jednemu z małżonków wraz z nałożeniem na niego obowiązku spłaty określonej sumy, tak by otrzymane składniki majątku miały identyczną wartość. Ostatnią, najmniej korzystną przy podziale sądowym opcją jest sprzedaż poszczególnych składników i rozdzielenie uzyskanych środków między obie strony. Ponieważ jest to przeprowadzane przez komornika sądowego, łączy się z koniecznością uiszczania wysokich opłat, a uzyskane kwoty mogą być niesatysfakcjonujące.

Najlepszym rozwiązaniem przy podziale majątku po rozwodzie jest skorzystanie z pomocy adwokata i doprowadzenie do satysfakcjonującej obie strony ugody i podziału na drodze umowy.