Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Śmierć bliskiej osoby wiąże się nie tylko z wieloma przykrymi emocjami, ale również z koniecznością dopełnienia niezbędnych formalności. W szczególności uciążliwe są kwestie związane z dziedziczeniem, kiedy to spadek może stać się przyczyną konfliktów i nieporozumień rodzinnych. Niemniej jednak cały proces dochodzenia do spadku rozpoczyna wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Jak wygląda postępowanie w procesie spadkowym? Wyjaśniamy.

Jak wypełnić i zgłosić wniosek o nabycie spadku?

Stwierdzenie nabycia spadku to pierwszy etap mający na celu uregulowanie sprawy spadkowej. Wniosek może być złożony w dowolnym terminie przez każdą osobę zainteresowaną, zarówno przez jednego ze spadkobierców, wierzyciela, jak i osobę, która rości sobie prawa do spadku (np. nieuwzględniony w testamencie, uprawniony do zachowku). Przygotowaniem profesjonalnego wniosku o nabycie spadku zajmują się kancelarie prawne takie jak  Aneta Wasiluk Kancelaria Radcy Prawnego, których pracownicy pomagają w przygotowaniu dokumentów w sposób zgodny z wszelkimi wymogami.

Przede wszystkim we wniosku należy dokładnie wskazać, kto jest wnioskodawcą, a kto spadkobiercą, a także wymagane jest dołączenie aktu zgonu spadkodawcy i/lub aktów stanu cywilnego (akt urodzenia, akt małżeństwa), z których wynika pochodzenie spadkobiercy. W zależności od stopnia pokrewieństwa niezbędne jest również określenie sytuacji rodzinnej. W przypadku małżonka osoby zmarłej wystarczy wyłącznie akt zgonu spadkodawcy, natomiast dzieci niezamężne muszą dodatkowo przedłożyć akty urodzenia wraz z aktami małżeństwa rodziców. Jeśli wnioskodawcą jest rodzeństwo, do dokumentów powinien zostać dołączony akt urodzenia oraz małżeństwa.

Wnioskodawca powinien określić we wniosku, jaki udział w spadku posiada, wskazać czego się domaga, rzeczowo uzasadnić oraz wskazać pozostałych spadkobierców. Odpowiednio przygotowany wniosek musi zostać złożony do Sądu Rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania osoby zmarłej (decydujący jest wpis w akcie zgonu) i na jego podstawie sąd orzeka kto, na jakiej podstawie oraz w jakim udziale (np. 1/2 itd.) nabywa prawa do spadku.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i co dalej?

Kolejnym krokiem w postępowaniu spadkowym jest dział spadku, którego zadaniem jest określenie, jakie części majątku spadkobiercy będą dziedziczone przez wskazane we wniosku osoby. Stwierdzenie nabycia spadku nie dzieli bowiem między spadkobierców poszczególnych części majątku spadkowego, a więc nie wskazuje w sądowym postanowieniu komu przypadnie mieszkanie, komu samochód, komu oszczędności itd. To jest dopiero wynik postępowania o dział spadku. Dział spadku można przeprowadzić na dwa sposoby: poprzez zawarcie umowy lub na drodze sądowej. 

W momencie, gdy sprawa spadkowa jest przeprowadzona polubownie, w ramach działu spadku następuje podpisanie umowy przez wszystkich spadkobierców zgodnie z ich intencją i uwzględnieniem woli spadkodawcy. Przepisy nie określają obowiązku sporządzenia umowy pisemnej, niemniej jednak w sytuacji, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, konieczne będzie sporządzenie umowy przed notariuszem i aktualizacja wpisu w księdze wieczystej, o ile została założona.

W przypadku, gdy spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia, podział majątku spadkowego pozostawiają Sądowi. Wówczas jedna z osób zainteresowanych (np. współspadkobierca) składa do Sądu wniosek o wszczęcie postępowania działowego. Wniosek ten powinien zawierać spis składników majątku, który ma zostać podzielony między spadkobierców oraz propozycje podziału spadku (np. przysądzenie mieszkania jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych, przyznanie poszczególnych przedmiotów poszczególnym spadkobiercom według ich udziałów w spadku).

Tak, jak w przypadku postępowego stwierdzenia nabycia spadku, w postępowaniu działowym nie ma konkretnego terminu na wszczęcie takiego postępowania.