Kiedy potrzebujemy usług tłumacza przysięgłego?

Zdarzają się w życiu sytuacje, że potrzebne nam będą różnego typu dokumenty lub pisma przetłumaczone z języka polskiego na język obcy lub odwrotnie z bezdyskusyjną rzetelnością i dokładnością. Jest to o tyle ważnie nie tylko dlatego, że tłumaczenie ma precyzyjnie odzwierciedlać zawarty w danej tekście przekaz, ale i dlatego, że ma go uwierzytelniać przed określonymi władzami. Tego typu tłumaczeniami zajmuje się tłumacz przysięgły. 

Kim jest tłumacz przysięgły?

Tłumacz przysięgły jest osobą zajmującą się zawodowo przygotowywaniem tłumaczeń oraz poświadczaniem ich, weryfikuje również i poświadcza tłumaczenia innych osób. Do zadań tłumacza przysięgłego należy także przygotowywanie uwierzytelnionych odpisów pism, sprawdzanie i poświadczanie takowych odpisów oraz tłumaczenie ustne (tzw. tłumaczenie konsekutywne, wykorzystujące pauzę mówiącej osoby jako przestrzeń do translacji). Tłumacze przysięgli zajmują się tłumaczeniem i uwierzytelnianiem między innymi takich dokumentów, jak dokumentacja sądowa, pisma procesowe, dokumenty urzędowe, dyplomy ukończenia uczelni wyższych, zaświadczenia, pełnomocnictwa, akty urzędów stanu cywilnego, testamenty, dokumentacja celna etc.

Odpowiedzialność tłumacza przysięgłego

Co jednak oznacza uwierzytelnianie? W przypadku tłumaczenia przysięgłego oznacza to poświadczenie treści za zgodność z oryginałem przy pomocy własnego imienia, nazwiska oraz  kwalifikacji potwierdzonych przez zdanie państwowego egzaminu dla tłumaczy przysięgłych organizowanego i nadzorowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Po pozytywnym zdaniu takiego egzaminu zawodowego tłumacz, aby osiągnąć status przysięgłego musi jeszcze złożyć ślubowanie (zwane też przysięgą – stąd nazwa) przed Ministrem oraz zostać wpisany do rejestru tłumaczy. Na dowód posiadania kwalifikacji składa na uwierzytelnianym lub tłumaczonym dokumencie/odpisie okrągłą pieczęć zawierającą jego personalia, numer rejestrowy oraz język, ze znajomości którego zdawany był egzamin. Prawa i obowiązki tłumacza przysięgłego reguluje Ustawa z dnia 25 listopada 2004 roku o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U. 2004 nr 273 poz. 2702). Wart wiedzieć, że od zwykłego tłumacza różni go nie tylko państwowe poświadczenie nabytych kwalifikacji, ale też i dużo większy zakres odpowiedzialności. Przede wszystkim dlatego, że wykonuje on świadczenia na rzecz organów państwowych, a ponadto w przypadku pomyłki w tłumaczeniu może narazić klienta na poważne straty. Za popełnienie błędów zawodowych, nienależyte wykonanie obowiązków lub niewywiązanie się z nich tłumacz może stanąć przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej, zapłacić karę finansową, a w niektórych przypadkach – czasowo być pozbawionym prawa do wykonywania zawodu. Wniosek o wszczęcie procedury może złożyć podmiot zlecający tłumaczenie za pośrednictwem właściwego wojewody lub Ministra Sprawiedliwości.

Tłumacz przysięgły a etyka zawodowa

Zawód tłumacza przysięgłego jest zawodem zaufania publicznego: wykonywane przez tłumacza obowiązki są istotne z punktu widzenia interesu społecznego i jego realizacji. Praca tłumacza przysięgłego wymaga od danej osoby posiadania specjalistycznej, nierzadko eksperckiej wiedzy, ponadto zdobycia właściwych certyfikatów oraz praktycznej niezależności działania i wykonywania obowiązków, które nie są związane z podwładnością służbową. Zamiast niej, na straży właściwego, sumiennego i bezstronnego wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego stoi samorząd zawodowy. Wysoka etyka zawodowa tłumacza jest mu niezbędna, gdyż powierzane mu są informacje z życia prywatnego i osobistego, których ujawnienie może doprowadzić do naruszenia istotnych dóbr lub wolności osoby zlecającej usługę (zdrowie, życie, wolność, godność, dobre imię itp.). Dlatego, poza niepodleganiem hierarchii urzędniczej zawód tłumacza przysięgłego zabezpieczony jest również klauzulą o przestrzeganiu tajemnicy zawodowej i immunitetem zwalniającym tłumacza od odpowiedzialności karnej za odmowę jej ujawnienia.