Odszkodowanie za służebność przesyłu – komu i kiedy przysługuje?

Służebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym, którego przedmiotem jest korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z urządzeń i instalacji służących do przesyłu energii znajdujących się na gruncie osób trzecich. W przypadkach określonych prawem za służebność przesyłu przysługuje odszkodowanie. Kto i w jakiej sytuacji może się o nie ubiegać?

Odszkodowanie za służebność przesyłu 

W przypadku służebności przesyłu nie istnieje klasyczna instytucja odszkodowania – jej funkcję pełni wynagrodzenie. Sąd Najwyższy orzekł, że właściciel nieruchomości mógłby co prawda ubiegać się o odszkodowanie za straty wynikające z budowy urządzeń przemysłowych, ale jest to możliwe dopiero wtedy, gdy szkoda jest nieodwracalna. O nieodwracalności szkody można jednak mówić dopiero w momencie ustanowienia służebności, za które przysługuje wynagrodzenie. Sąd Najwyższy stwierdził więc, że wynagrodzenie powinno pełnić jednocześnie funkcję odszkodowawczą.

Sąd Najwyższy dopuszcza jednak możliwość ubiegania się o odszkodowanie za służebność przesyłu w jednym szczególnym przypadku. Mowa tu o sytuacji, gdy nieruchomość pogorszyła się w wyniku nieprawidłowego korzystania – na przykład w wyniku awarii instalacji elektrycznej albo powstania nieszczelności w gazociągu. Należy jednak pamiętać, że roszczenie przedawnia się po 6 lub 3 latach. 6 lat to termin standardowy, a termin 3 lat obowiązuje wtedy, gdy nieruchomość jest wykorzystywana przez właściciela w celu prowadzenia działalności gospodarczej.

Wynagrodzenie za służebność przesyłu 

W przypadku prawidłowego korzystania z nieruchomości i umieszczenia na niej urządzeń przesyłowych właścicielowi nieruchomości przysługuje wynagrodzenie. Można się o nie ubiegać w dwóch sytuacjach:

1. W momencie ustanowienia służebności przesyłu. Jest to (zazwyczaj) świadczenie jednorazowe, którego wysokość została określona w Kodeksie Cywilnym jako „odpowiednia”. Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ straty poniesione przez właściciela czy cena rynkowa nieruchomości.
2. W przypadku bezumownego korzystania z nieruchomości. W tej sytuacji wynagrodzenie przysługuje za czas, w którym firma energetyczna miała swoje urządzenia na nieruchomości i z nich korzystała, ale nie ustanowiono służebności przesyłu. Wówczas właściciel może wstąpić na drogę sądową, aby domagać się wynagrodzenia. Roszczenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości również się przedawniają.

W przypadku ubiegania się o odszkodowanie lub wynagrodzenie za służebność przesyłu najlepiej skorzystać z usług kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie mieszkaniowym, takiej jak Kancelaria Radcy Prawnego Błażeja Winklera w Poznaniu. Kancelaria jest w stanie między innymi wnieść odwołanie od decyzji administracyjnych, sporządzić niezbędne pisma czy reprezentować klienta w każdym rodzaju spraw.