Organizacje pożytku publicznego – czym są i czym się zajmują?

Organizacja pożytku publicznego – trzy słowa, które słyszymy najintensywniej w okresie rozliczeń PIT. Jednak okazuje się, że niewiele osób wie, czym są tego typu organizacje. W tym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i wyjaśnić, co znaczy, że dana organizacja ma status organizacji pożytku publicznego.

Co to jest organizacja pożytku publicznego?

Wszystko zaczęło się 1 stycznia 2004 roku wraz z wprowadzeniem ustawy dotyczącej działalności pożytku publicznego i wolontariatu. Często myli się organizację pożytku publicznego z działalnością pożytku publicznego. Druga z nazw jest znacznie szersza, ponieważ nie każda działalność użytku publicznego jest prowadzona przez organizacje użytku publicznego.

Organizacją pożytku publicznego może stać się organizacja pozarządowa lub inny podmiot, o którym mowa w ustawie. Istotne, aby owa organizacja prowadziła działalność użytku publicznego, czyli działalność użyteczną dla społeczeństwa (dokładny opis tego typu działalności znajduje się w ustawie o działalności pożytku publicznego z 24 kwietnia 2003 roku).

Organizacja pożytku publicznego ma prawo prowadzić działalność natury gospodarczej, jednak osiąganie zysku nie powinno być jej głównym celem, a raczej aktywnością o charakterze dodatkowym.

Warto dodać, że organizacją użytku publicznego nie może stać się: partia polityczna, związek zawodowy, organizacja pracodawców, a także samorząd zawodowy.

Jak założyć organizacje pożytku publicznego?

Status organizacji pożytku publicznego daje specjalne uprawniania. Aby je uzyskać, należy złożyć wniosek do sądu. O status organizacji pożytku publicznego mogą ubiegać się organizacje pozarządowe, spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (niedziałające dla zysku), a także kościoły i związku wyznaniowe.

Żeby uzyskać status organizacji pożytku publicznego, należy wpisać w Krajowym Rejestrze Sądowym informacje o tym, że organizacja spełnia wszystkie warunki zawarte w art. 20 lub 21 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku.  

Ustawa opisuje szczegółowo wymagane warunki, które musi spełnić organizacja ubiegająca się o status organizacji pożytku publicznego. Jednym z nich jest obowiązek prowadzenia nieprzerwanej działalności przez minimum 2 lata.

Co daje status organizacji pożytku publicznego?

Status organizacji pożytku publicznego daje kilka przywilejów, są to m.in.

• zwolnienie z kilku rodzajów podatków: podatku dochodowego od osób prywatnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych,
• zwolnienie z innych opłat: opłat sądowych i opłat skarbowych,
• możliwość darmowego informowania o swojej działalności przez media publiczne – radio i telewizję,
• możliwość przyjmowania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, które wyraziły chęć przekazania środków w rozliczeniu PIT.

Obowiązki organizacji pożytku publicznego

Organizacja pożytku publicznego jest zobowiązana m.in. do przekazywania informacji na temat wydanych pieniędzy. Informacje powinny być dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Poza tym tego typu organizacja powinna, korzystając ze specjalnego formularza, złożyć sprawozdanie w Departamencie Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, który ma możliwości prawne do przeprowadzania kontroli organizacji pożytku publicznego.

1% podatku na organizacje pożytku publicznego

Co roku podatnicy przekazują w swoich rozliczeniach podatkowych setki milionów złotych organizacją pożytku publicznego. Dla przykładu w 2017 roku było to ponad 760 milionów, na które złożyło się ponad 50% wszystkich podatników. Szacuje się, że jedna osoba przeciętnie przekazuje organizacji pożytku publicznego ok. 55 zł. Jeśli nadal nie wiesz na kogo przekazać 1% podatku, sprawdź w Internecie wykaz organizacji pożytku publicznego i wybierz jedną, którą pragniesz wesprzeć.