Wybór formy prawnej firmy. Na co zwrócić uwagę?

Prowadzenie własnego biznesu to coraz częściej wybierana przez Polaków forma aktywności zawodowej. Dzięki niej nie tylko stajemy się niezależni finansowo, ale również sami decydujemy o profilu naszej działalności. Zanim jednak zaczniemy pracować na własny rachunek, musimy dopełnić pewnych formalności i podjąć konkretne decyzje na temat formy prawnej naszej firmy.

Spółka cywilna

Form prawnych firmy wyróżniamy kilka, a każda z nich ma pewne zalety oraz wady, które będą wpływać na naszą działalność. Zacznijmy od spółki cywilnej, która wraz ze spółką jawną, partnerską i komandytową zaliczana jest do spółek osobowych.

- Jest ona prostą formą organizacji, pozbawioną osobowości prawnej i regulowaną przepisami kodeksu cywilnego – mówi przedstawiciel firmy Epsilon - Podatek dochodowy naliczany jest w jej przypadku w oparciu o podatek dochodowy od osób fizycznych. Jej zaletą jest to, że każdy wspólnik spółki może wnieść własny kapitał na rzecz firmy – zarówno finansowy, jak i materialny.  Wspólnicy są ponadto uprawnieni i zobowiązani do prowadzenia spraw spółki. Z drugiej strony ta forma spółki oznacza współodpowiedzialność za działania partnera.

S.C mogą prowadzić księgowość w najprostszej formie, a ich rejestrację przeprowadza się w urzędzie  gminy. Księgowość może być prowadzona w sposób uproszczony, o ile przychód netto ze ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowej nie przekracza 2 000 000 euro. Po przekroczeniu tego limitu konieczne jest wprowadzenie pełnej księgowości. 

Spółka jawna

Podobnie jak s.c nie posiada formy prawnej i tworzona jest zazwyczaj przez niewielką liczbę wspólników, wnoszących własny kapitał. Główną różnicą jest to, że działanie s.j. regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych. Pozostałe różnice to między innymi konieczność zarejestrowania w KRS oraz zawarcia umowy spółki jawnej w formie pisemnej. W nazwie spółki powinno znaleźć się nazwisko przynajmniej jednego z tworzących ją wspólników. Poza wspólnikami prawo do reprezentowania spółki mają również wyznaczone przez nich osoby. Odpowiedzialność majątkowa wspólników jest ograniczona, co oznacza, że wierzyciel może domagać się zwrotu długu jedynie wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki jest niemożliwa. 

Spółka partnerska

Założyć ją mogą osoby fizyczne, nieposiadające działalności gospodarczej, wykonujące wolny zawód – np. adwokaci i architekci. Jej działanie reguluje Kodeks spółek handlowych. Współwłaściciele spółki odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki niezwiązane z wykonywaniem wolnego zawodu. 

Spółka komandytowa

Ta forma prowadzenia firmy umożliwia wspólnikom dowolne kształtowanie odpowiedzialności za działalność oraz zobowiązania spółki. Wspólnicy posiadają ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania finansowe spółki – ich odpowiedzialność kończy się na ustalonych wcześniej w zawartych między nimi umowach kwotach. Z drugiej strony s.k. wymaga prowadzenia pełnej księgowości, co pochłania większe koszty.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Sp. z o.o. to spółki kapitałowe, które mogą być zakładane przez jeden lub więcej podmiotów – ich działanie reguluje Kodeks spółek handlowych. W przeciwieństwie do poprzednich rodzajów spółek, zobowiązania finansowe regulowane są wyłącznie z wykorzystaniem majątku spółki – współwłaściciele nie ponoszą odpowiedzialności za długi spółki. Ponadto wierzyciel ma prawo dokonać egzekucji wyłącznie do wysokości kapitału zakładowego spółki (nie może być on mniejszy niż 5000 złotych). Umowa między wspólnikami musi być utworzona w formie aktu notarialnego, zaś spółka musi zostać zgłoszona do KRS. Księgowość sp. z o.o. prowadzona jest w formie pełnej. Współwłaściciele spółki tworzą jej zarząd, który ma prawo powoływać i odwoływać prezesa firmy, odpowiedzialnego za jej prowadzenie i reprezentowanie.

Spółka akcyjna

Pod względem organizacji przypomina sp. z o.o. – różnicę stanowi m.in. fakt, że wymaga ona minimalnego kapitału na poziomie 100 000 złotych. Podobnie jak w przypadku sp. z o.o. status spółki sporządzany jest w formie aktu notarialnego, księgowość spółek jest prowadzona w formie pełnej, a współakcjonariusze spółki nie odpowiadają własnym majątkiem za jej zobowiązania. Prawo do reprezentowania i prowadzenia spółki ma wyłącznie zarząd, który wybierany jest przez radę nadzorczą. S.A. jako jedyny rodzaj spółki może pozyskiwać kapitał poprzez obligacje i na giełdzie papierów wartościowych.