Wypadek przy pracy – podstawowe informacje prawne

Zdarza się, że pomimo przestrzegania zasad BHP, w pracy dochodzi do wypadku. Niestety, statystyki mówią o dziesiątkach tysięcy poszkodowanych pracowników każdego roku. Z tego artykułu dowiesz się: jaka jest definicja wypadku przy pracy? Co robić, gdy zdarzy się wypadek? I co należy się pracownikowi, gdy dojdzie do wypadku?

Wypadek przy pracy – definicja

Wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe, które nastąpiło w pracy z powodu czynników zewnętrznych i spowodowało uraz lub śmierć pracownika. Wypadek może zdarzyć się w związku z wykonywaniem standardowych czynności pracowniczych lub podczas zleconych przez przełożonego zadań (nie ma konieczności, żeby zadanie to było uprzednio zlecone). Bez znaczenia czy wypadek wydarzył się w godzinach pracy, podczas godzin nadliczbowych czy przed rozpoczęciem pracy. Za wypadek przy pracy uznaje się również wypadek, który wydarzył się w momencie, gdy pracownik był do dyspozycji pracodawcy, np. w drodze do miejsca pracy.

Kiedy zgłosić wypadek przy pracy i co to jest postępowanie powypadkowe?

Nie ma jasno określonego czasu, w którym trzeba zgłosić wypadek pracodawcy. Nie ulega natomiast wątpliwości, że najlepiej zgłosić zdarzenie jak najszybciej, oczywiście, jeśli stan zdrowia poszkodowanego na to pozwala.

Po wypadku należy ustalić okoliczności, w jakich do niego doszło. Odpowiedzialny jest za to powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzą: pracownik BHP i społeczny inspektor pracy. Mają oni 14 dni od zgłoszenia wypadku na sporządzenie protokołu, następnie pracodawca ma 5 dni, aby potwierdzić protokół.

Postępowanie powypadkowe obejmuje:

• kwalifikację prawną wypadku, czyli ustalenie czy mamy do czynienia z „wypadkiem przy pracy”, „wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy” czy „wypadkiem w okresie ubezpieczenia wypadkowego – innego wypadku przy pracy”,
• ustalenie, czy istnieją jakieś okoliczności, mogące wyłączyć uprawnienia do odszkodowania,
• określenie środków, które mają zapobiegać wypadkom w przyszłości.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy

Pracownik, który uległ wpadkowi przy pracy, może liczyć na odszkodowanie od pracodawcy oraz z ubezpieczenia społecznego. Wyjątkiem są sytuacje, w których pracownik podczas wypadku dopuścił się rażącego zaniedbania i złamał przepisy ochrony pracy. Odszkodowanie nie należy się również osobom, które podczas wypadku przy pracy były nietrzeźwe, tj. pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

Co należy się poszkodowanemu po wypadku przy pracy?

W zależności od tego, jaki był to wypadek i jakie były jego skutki, pracownik może ubiegać się o:

• zasiłek chorobowy,
• dodatek pielęgnacyjny,
• świadczenie rehabilitacyjne,
• jednorazowe odszkodowanie,
• zasiłek wyrównawczy,
• rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• pokrycie kosztów leczenia,
• rentę szkoleniową,
• odszkodowanie za utratę przedmiotu osobistego.

Zasiłek wynosi całość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe, które jest obliczane na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia płaconego w ciągu 12 miesięcy.

Jak uzyskać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy?

Pracownik, który ubiega się o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy, powinien złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych:

• wniosek o odszkodowanie,
• dokumentację medyczną,
• zaświadczenie o stanie zdrowia,
• protokół lub kartę wypadku,
• wyroku sądu pracy.

Decyzja w sprawie przyznania odszkodowania powinna zostać wydana nie dłużej niż 14 dni od złożenia dokumentów. Jeśli ZUS zatwierdzi przyznanie odszkodowania, ustali jego wysokość, to pieniądze powinny zostać przekazane poszkodowanemu w ciągu 30 dni od wydania pozytywnej decyzji.